Heb ik een vitamine B12 tekort?

We zijn ons steeds meer bewust dat een gezond voedingspatroon erg belangrijk is voor een goede gezondheid. Ondanks een goed voedingspatroon, komt een vitaminetekort vaker voor dan gedacht. Een vitaminetekort kan vervelende kwaaltjes met zich meebrengen zoals energietekort of neerslachtigheid. Deze klachten komen onder andere voor bij een tekort aan vitamine B12, ook wel de energievitamine genoemd. ‘Nou dan neem ik wel een vitaminepil’, hoor ik je denken, maar helaas is deze vitamine niet zo eenvoudig aan te vullen als we denken.

Een vitaminetekort kan verschillende oorzaken hebben, maar kan vaak verholpen worden door het slikken van vitaminepillen. Vitamine C kun je bijvoorbeeld gemakkelijk aanvullen met een vitamine C (bruis)tablet, maar bij vitamine B12 gaat dat niet zo eenvoudig. Veel mensen lopen hierdoor dus een tekort op. Het probleem van dit vitaminetekort ligt bij de (h)erkenning en de oplossing die de huisartsen hiervoor voor ogen hebben. Aanvullen door voedsel of supplementen is niet gemakkelijk en heeft al een hele voorgeschiedenis qua ontstaan en tegengaan achter de rug.

Wat is vitamine B12?

Vitamine B12, ook wel cobalamine genoemd, is onderdeel van het vitamine B-complex en heeft een belangrijke functie bij diverse processen in ons lichaam. Zo heeft het onder andere invloed
op onze energieproductie, DNA synthese, de vorming van rode bloedcellen en het zuurstoftransport in het lichaam. Ook is deze vitamine erg belangrijk bij de stofwisseling van foliumzuur.

Het ontstaan van een tekort

Helaas is het bovenstaande nog niet de helft van de klachten die iemand kan hebben bij een tekort. Ons lichaam kan simpelweg niet zonder vitamine B12. Maar nu blijkt dat deze vitamine, die
onder andere in vlees, vis, melk en eieren zit, bij veel mensen amper tot helemaal niet wordt opgenomen in het lichaam. Dat komt door bijvoorbeeld het eten van tarwe dat niet goed verdragen wordt en daardoor de maag-darm werking ontregelt. Als je zo’n vitamine B12-tekort hebt, kan je behoorlijk ziek, allergisch, vreselijk moe, vergeetachtig of depressief worden. Ouderdomsverschijnselen, terwijl je de leeftijd er niet voor hebt, is ook een kenmerk van dit tekort. Je gaat steeds meer leven op wilskracht en je voelt je steeds minder lekker in je vel zitten en dit al jarenlang. Je leert er uiteindelijk min of meer mee te leven, maar je bent eigenlijk aan het overleven. Intussen begint de gezondheid je tussen de vingers door te glippen en je weet maar niet hoe het komt. Het is echt een aftakelingsverhaal.

Hoeveel mensen hebben het?

Het blijkt dat minimaal 10% van de bevolking een vitamine B12-tekort heeft, zonder dat men zich daarvan bewust is. Reële schattingen, mede op basis van onderzoek in de VS en de UK, laten zien dat zeker 10 tot 25% procent van de mensen die een onbehandelde ziekte heeft een vitamine B12-tekort heeft. In Nederland zou het dan gaan om het aantal mensen van 1,6 tot 4 miljoen mensen.
Sally Pacholok is een verpleegkundige uit Detroit en tevens auteur van het B12- boek: “Is het misschien B12-tekort?”. Zij beschrijft in haar boek dat we het hier over een volksziekte hebben die zijn weerga niet kent en die nu nog steeds vrijwel altijd over het hoofd wordt gezien. Dit met vaak desastreuze gevolgen voor de miljoenen patiënten die het treft.

Hoe herken ik het?

Best een heftig verhaal, vind je niet? Maar of we nu massaal allemaal een vitamine B12 in huis moeten halen? Nee. Niet iedereen heeft een tekort, maar het komt wel vaker voor dan wordt gedacht. Het is daarom dus wel belangrijk dat er meer onderzoek naar gedaan wordt om het te (h)erkennen en te verhelpen.

Hieronder een aantal herkenbare symptomen:

– Zwaar hoofd/hoofdpijn en een licht
gevoel in je hoofd.

– Desoriëntatie en geheugenproblemen
(opeens heel erg moeten nadenken hoe
je ergens komt).

– Je evenwicht verliezen of opeens
omvallen.

– Stemmingswisselingen en depressieve
gevoelens.

– Pijnlijke tong.

– Bloedarmoede.

– Slecht in slaap komen en licht slapen.

– (Stekende) buikpijn en dunne
ontlasting.

– Problemen met coördineren of spierverslappingen
(dingen verkeerd vastpakken, of plotseling laten vallen).

– Spierpijnen en krampen.

– Niet op woorden kunnen komen of ze verkeerd uitspreken (alsof je een wijntje te veel op hebt).

– Gewichtsverlies.

De symptomenlijst is nog veel langer, maar als je een aantal van bovenstaande symptomen herkent, kun je er vrijwel zeker van zijn dat je een tekort hebt aan B12.

Ik heb een B12 tekort. Wat nu?

Volgens de officiële weg wordt een tekort geconstateerd door een bloedonderzoek. Patiënten met opnamestoornissen worden vaak behandeld met B12-injecties rechtstreeks in de spieren, waarvoor ze op regelmatige tijdstippen naar de huisarts of het ziekenhuis moeten. Dit is echter niet betrouwbaar of nodig. Je kunt namelijk ook op weefsel- en celniveau een tekort hebben en dit is lastiger te meten dan met een bloedtest. Als je vermoedt dat je een vitamine B12 tekort hebt, kun je dus beter zelf in actie komen. Smelttabletten kunnen een goede oplossing zijn, omdat de vitaminetabletten die ingenomen word niet altijd (even goed) worden opgenomen door de maag en/of darmen. Overdosering is niet mogelijk bij vitamine B12: als je meer binnenkrijgt dan nodig, plas je dat gewoon weer uit.