fitYoga

Weet jij wat dat werkelijk is?

Een korte introductie op yoga is al eerder beschreven. De oorsprong van Yoga gaat terug naar lang geleden. Rond 200 jaar vóór Christus werd de door mondelinge overlevering opgedane kennis door Patangali (een man of het kan ook een groep geleerden zijn geweest) verzameld en op schrift gesteld.

Het achtvoudige pad werd uitgelegd in zogenaamde ‘Yoga Soetra’s’. Het boek legt in 195 korte gedichten duidelijk wat yoga is; wat yoga inhoudt; hoe yoga gedaan moet worden; en wat van yoga wordt verwacht. Het is een soort meditatie-werkboek. Patanjali’s werk werd door zijn tijdgenoten als koninklijk gezien. Hier komt het begrip Radja yoga vandaan. De yoga van de Koninklijke weg.

Wat kan yoga filosofie voor je betekenen?

Alle mooie yoga pakjes en slanke jonge meisjes in superstandjes bij opkomende zon aan het strand ten spijt, heeft yoga niets met uiterlijk vertoon te maken. En yoga is absoluut niet zweverig, maar ook geen gymnastiek.

De waarde van yoga is het ontwikkelen van een innerlijke staat van ‘geconcentreerd gewaar zijn’ die niet kan worden verstoord door de onvermijdelijke beroering, stress en pijn die bij het leven horen. Yoga bevat de wijsheid om bewust te worden dat lichaam en geest bij elkaar horen en, net als de wereld om je heen, aan verandering onderhevig zijn maar…dat er iets is, dat niet aan verandering onderhevig is. Yoga is een wetenschap die je kan helpen je volledige mens-zijn te ontwikkelen.

Daarbij spelen het bewustzijn van het belang van een gezond fysiek lichaam en de juiste houding die je met dat lichaam aanneemt een grote rol. Ook andere kwaliteiten, zoals vertrouwen en veiligheid, plezier en creativiteit, daadkracht, liefde en ruimhartigheid, openheid en universele menselijkheid zijn te ontwikkelen via het yoga pad voornamelijk door de chakra leer in de les als leidraad te nemen.

Een proces van bewustwording vanuit een ruim perspectief naar de werking van het ego.

De innerlijke staat van gewaar zijn waarmee je yoga beoefend kun je zien als de positie van een vriendelijke toeschouwer en wat de toeschouwer ziet hoeft niet direct te veranderen (het ziende en het geziene). De toeschouwer is zich echter bewust dat hij niet datgene is wat hij aanschouwd. Dat geeft ruimte voor concentratie, inzicht, contemplatie en wellicht verandering en een mildere ontspannen houding naar het ego. Het hoort erbij om een goed ego te ontwikkelen en dat is lang niet altijd het geval. Ego gerelateerde zaken zoals meningen en overtuigingen over hoe dat ego eruit moet zien, hoe jij moet zijn, kunnen veel angst, afhankelijkheid, zelfkritiek en onzekerheid oproepen. Dit is te veranderen maar begint met bewustwording en dat ruime perspectief.

De geschiedenis van yoga

Bij Yoga kun je terugkijken op een eeuwenlange traditie. In deze lange traditie lag eerst het accent vooral op het verwerven
van inzicht in de werking van de geest en het ervaren van het overstijgende bewustzijn. Later bood deze traditionele yoga-leer meer en meer aandacht voor de lichamelijkheid en ontstond de Hatha yogaleer met de zogenaamde Asana,s en Chakkra’s. Het uiteindelijke streven werd een hechte verbinding van lichaam, geest en ziel in plaats van een exclusieve gerichtheid op geestelijke meditatie en spiritualiteit.

Om uiteindelijk bij Hatha yoga uit te komen moet ik de Tantra traditie noemen. Ze is een reactie op de neiging van een aantal Hindoeïsten en Boeddhisten om het gewone leven te ontkennen of er neerbuigend over te doen. Mensen trokken zich terug om zich alleen te richten op het vervullen van hun spirituele aspiraties: Eenwording met het Goddelijke. Dat werkte nogal ontwrichtend.

De tantra traditie stelt dat het gewone leven ook belangrijk is. Men mag van het leven genieten, ook van het lichaam. Dat hoeft geen belemmering te zijn om spirituele aspiraties te hebben. Integendeel. Helaas ging het vaker mis dan goed met de aanhangers van deze stroming. Drank, seksuele excessen, allerlei goochelaars en charlatans die trucjes hadden bedacht met hun lichaam om indruk te maken, zoals levend begraven worden om daar geld mee te verdienen. Yoga kwam in een heel verkeerd daglicht te staan en werd geassocieerd met zwervers en bedriegers.

Hatha Yoga
Hatha yoga ontstond als een onafhankelijke stroom binnen de Tantra traditie. Het was gericht op het perfectioneren van het lichaam en ook meer kunnen genieten van de gelukzaligheid die blijkbaar opgeroepen kon worden. Verlichting werd gezien als een gebeurtenis van het hele lichaam. De oefeningen van hatha yoga beogen het ideaal van tantra te bereiken: verlichting, zonder je te hoeven terug te trekken uit de gewone wereld.

Sommige beoefenaren verloren zich echter in een door ego gedreven beoefening en raakten in de val van narcisme. Hun spirituele aspiratie en meer bewustzijn over het eigen handelen ontwikkelen, raakten geheel op de achtergrond.

Yoga ..Indiaas nationale trots?

De status van yogi’s was heel diep gezonken en yoga had een face lift, een nieuw imago nodig.

Onder andere door de vrijheidsbeweging in India hadden Indiërs behoefte aan iets waar ze trots op konden zijn. Er was geld beschikbaar en het bleek mogelijk om van yoga een soort super Indiaas product te maken. Twee personen hebben daarbij een voortrekkersrolrol gespeeld en staan eigenlijk aan de wieg van de yoga die we nu kennen in de vorm van hatha yoga.

In 1924 begon Jaganath G. Gun (1883-19660) een ashram waar wetenschappelijk onderzoek werd en wordt gedaan door hem en tientallen wetenschappers naar de effecten van yoga op de gezondheid. Met hun honderden artikelen leveren zij een bijdrage aan het omvormen van die gênante erfenis van de tantra yoga naar een yoga die een toevluchtsoord kan zijn voor iedereen die gezond en in een goede conditie wil zijn. In 1927 wordt Gun adviseur van Gandhi. Hindoeïsme en yoga worden steeds meer een hoeksteen van de Indiaanse nationale identiteit.

Gun komt in contact met Tirumalai Krishnamacharya (1888-1989). Hij was leraar in een van de paleizen van een rijke prins in Mysore en verfijnde de gezondheidsstijl aan dit hof. Deze stijl bestaat uit worstelen, vechtsporten, maar ook uit Westerse gymnastiek. Het doel van de oefeningen is om een strijdbaar mens te zijn, het lichaam te harden en een aangename fitheid op te roepen.

Krishnamacharya verfijnt de houdingen, plaatste ze in een logische volgorde en combineerde ze met ademhaling. Dat leidde o.a. tot de ontwikkeling van de Zonnegroet en stijlen zoals ashtanga- en vinyasa-yoga, power yoga- en viniyoga.

Krishnamacharya had vele beroemde leerlingen maar zijn belangrijkste leerling was zijn zwager B.K.S.Iyengar (1918). Zijn verdienste was het koppelen van anatomie en kennis uit de geneeskunde aan houdingen en deze nog meer te verfijnen. Gun en Iyengar probeerden allebei om yoga op een lijn te krijgen met de moderne wetenschap.

In 1947 wordt India onafhankelijk. Terwijl de binnenlandse steun voor het ontwikkelen en onderzoeken van yoga afnam komt yoga internationaal juist in de belangstelling te staan. Yoga is een export product geworden.

Tot slot: wetenschappelijk onderzoek en werking van yoga bij stress
Er is in de loop van de jaren, is zo ongelooflijk veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar yoga. Bijvoorbeeld het onderzoek naar het effect van yoga voor het ontwikkelen en vergroten van de rechter hersenhelft en het veranderen van het hormoonprofiel door middel van yoga.

Karti Upada, een ambitieus arts, ontdekte dat het hoge niveau van adrenaline en andere vlucht-of-vecht hormonen die vrijkomen bij stress omlaag gebracht wordt door yoga oefeningen.

We weten allemaal dat te veel stress je chronisch ziek kan maken en hoe dat tegenwoordig overal om je heen waar te nemen is. Yoga beoogt lichaam, geest en ziel en ratio samen te brengen en is een holistische benadering van de mens. Yoga kan bijdragen om een staat van innerlijke rust en harmonie tussen geest en lichaam tot stand te brengen.